نیمه تاریک در نورپردازی

به اعتقاد من هنر نورپردازی این است که بیشتر سایه کاری کنیم تا این که صرفا به نورپردازی بپردازیم.میخواهیم بدانیم که چه ابزاری باعث بوجود آمدن نقوش سایه و روشن و شبه گونه در صحنه میشود؟

چون در حقیقت این سایه ها هستند که بافت، شکل و عمق سوژه را در صحنه تعریف میکنند.

در یک صحنه سفید و روشن همه چیز کاملا تخت و بی روح ثبت خواهد شد. اما با کمی سایه کاری میتوانید به صحنه حالتی سه بعدی ببخشید تا چشم و ذهنتان بتوانند ابعاد را برای خود تعریف کنند.

تعامل بین سایه و روشن درنورپردازی

در هنر های زیبا اصطلاحی با لاتین وجود دارد که تعامل بین سایه و روشن را تعریف میکند و آن لغت کیاروسورو (CHIAROSCURO) است. این اصطلاح در فرهنگ لغات وبستر (بازنمایی تصویر از دیدگاه سایه و روشن، بدون در نظر گرفتن رنگ ها) تفسیر شده است.

تکنیک کیاروسورو

من اخیرا در یکی از پست های اینستاگرامی ام در صفحه ASC تجربه های شخصی خود درباره آثار (میکل آنژ) نقاش مشهور قرن شانزدهم ایتالیایی و نیز "رام راند" و درس هایی که میتوان از آثار نیمه تاریک آنها گرفت را بیان کردم. این نقاشان بزرگ از سایه ها به نحوی شگفت انگیز استفاده کرده و منبع نوری آثارشان را در زاویه تابشی بی نظیر فرض کرده اند که لازمه یک اثر بدیع است. اصولا این نقاشان بزرگ آثارشان را استادانه و در واقعی ترین شکل ممکن و نیز با تکنیک "کیاروسورو" رنگ آمیزی میکردند. درک عمیق این آثار روشی بی نظیر برای کسب دانش نورپردازی و به کار بردن آنها در تجارب روزمره حرفه ای ما میباشد.

گوبو " GOBO "

چراغ های "ERS" اسپات بیضی شکلی که به آنها لکو LEKO گفته میشود نور را با استفاده از لنز های مختلف در یک نقطه متمرکز میکند. ویژگی اصلی این مدل چراغ این است که اگر یک الگوی فلزی را در کانونشان (بین لامپ و لنز) قرار دهیم؛ میتوانیم طرح بازتاب داده شده آن را بر روی محل تابش نور مشاهده کنیم. شرکت های روسکو "ROSCO" و جی، ای،ام  "GAM" بزرگترین تولید کنندگان گوبو های طرح دار هستند.

این گوبو ها معمولا در طرح های شاخ و برگ درختان، ساختمان ها، پنجره، ابر یا امواج دریا و ... تولید میشوند. البته فراموش نکنید که میتوانید گوبو ها را در مقابل چراغ های معمولی هم کار بگذارید ولی با این تفاوت که چراغ های اسپات طرح گوبو را واضح و با لبه های تیز بازتاب میدهند. اما چراغ های معمولی آن را محو تر و بزرگ تر بازتاب میدهند.

برخی از طرح های گوبو در نورپردازی

نقش پنجره ونیزی

از راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ ﻃﺮﺣﻬﺎی ﮔﻮﺑﻮ ﻣﯿﺘﻮان ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﭘﻨﺠﺮه وﻧﯿﺰی (Venetian) اﺷﺎره ﮐﺮد ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از آن از ﻓﯿﻠﻢ ﻫﺎی ﻧﻮآر فرانسوی رواج ﭘﯿﺪا ﮐﺮد. اﯾﻦ ﻧﻘﺶ راه راه و زﯾﺒﺎ را ﺑﻪ روﺷﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﯿﺘﻮان اﯾﺠﺎد ﮐﺮد. ﻣﺜﻼ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺧﻮد ﭘﻨﺠﺮه وﻧﯿﺰی ﯾﺎ اوروﺳﯽ را ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺮاغ ﻗﺮار داد. ﺣﺘﯽ ﻣﯿﺘﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎرﯾﮑﻪ ﻫﺎی ﭼﻮﺑﯽ ﯾﺎ ﻧﻮارﭼﺴﺐ ﮔﻔﺮ ﮐﻪ روی ﯾﮏ ﻓﺮﯾﻢ ﺧﺎﻟﯽ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ، ﺳﺎﯾﻪ ﻫﺎی راه راه اﯾﺠﺎد ﮐﺮد. اﻣﺎ ﻗﺒﻞ از ﺳﺎﺧﺖ ﻓﺮﯾﻢ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﺧﻄﻮط اﻟﮕﻮی ﺗﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ. و ﻧﯿﺰ دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﯿﺰی ﯾﺎ ﻣﺤﻮ ﺑﻮدن ﻟﺒﻪ ﺧﻄﻮط ﺳﺎﯾﻪ ﺑﺮ روی دﯾﻮار ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﺮﯾﻢ ﺗﺎ ﭼﺮاغ ﺗﺎن دارد.

ﯾﻌﻨﯽ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻓﺮﯾﻢ ﮔﻮﺑﻮ از ﭼﺮاغ دورﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺳﺎﯾﻪ ﻫﺎی اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﻓﻮﮐﻮس ﺗﺮ و ﺗﯿﺮه ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﮑﻮس ﺳﺎﯾﻪ ﻫﺎ ﻣﺤﻮﺗﺮ و ﮐﻤﺮﻧﮓ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻮع ﭼﺮاﻏﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ آن ﺳﺎﯾﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﻧﯿﺰ اﻫﻤﯿﺖ دارد. ﻣﺜﻼ ﭼﺮاﻏﻬﺎی ﻓﺮﻧﻞ ﺳﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﻣﺤﻮﺗﺮ و ﭼﺮاﻏﻬﺎی روﺑﺎز (open-face مثل چراغ 800 وات ) ﺳﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﺗﯿﺰﺗﺮی اﯾﺠﺎد ﮐﺮد.

تکنیک برانکالر

ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از روش ﻫﺎی ﺷﮑﺴﺘﻦ ﺗﯿﺰی ﻧﻮر در ﺳﻄﻮح ﺗﺨﺖ و ﯾﮑﺪﺳﺖ اﯾﺠﺎد ﺳﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ و زﯾﺒﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﻪ و ﺑﺮﮔﻬﺎی درﺧﺘﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آن" ﺑﺮاﻧﮑﺎﻟﺮ " ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. وﻟﯽ ﺑﺮای ادای اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ و ﮔﯿﺎﻫﺎن اﯾﻦ ﮐﺎر دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺴﻮخ ﺷﺪه و ﻣﺪل ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺷﺎﺧﻪ و ﺑﺮگ در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار دارد. اﻣﺎ ﻣﺤﺾ اﻃﻼع ﺗﺎن ﺷﺎخ و ﺑﺮگ درﺧﺖ اوﮐﺎﻟﯿﭙﺘﻮس ﻫﻢ زﯾﺒﺎﺗﺮﯾﻦ ﺳﺎﯾﻪ ﻫﺎ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻫﻢ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺮﻣﺎی ﭼﺮاغ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را داﺷﺘﻪ و زود ﭘﻼﺳﯿﺪه ﻧﻤﯽ ﺷﻮد!

سایه کاری در نورپردازی

اﺻﻮﻻ درک ﺻﺤﯿﺢ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی" ﮔﻮﺑﻮ "ﯾﺎ" ﮐﻮﮐﯽ ﻫﺎ "در ﺟﺎی درﺳﺖ ﺧﻮد ﮐﻤﯽ رﻣﺰ و راز دارد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺲ از ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﯿﺎﯾﺪ. ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ورق ﮐﺎرﺗﻦ ﭘﻼﺳﺖ، ﮐﺎﺗﺮ و ﻣﻘﺪاری ﭼﺴﺐ و ﮐﻤﯽ ﺧﻼﻗﯿﺖ ﮔﻮﺑﻮﻫﺎ و ﮐﻮﮐﯽ ﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎزﺗﺎن را ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ در ﻣﻮاﻗﻊ ﻟﺰوم ﺑﻪ دردﺗﺎن ﺑﺨﻮرد. در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮاﻗﻊ ﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺮای ﮐﺎﻫﺶ ﺷﺪت ﻧﻮر در ﺳﻄﻮح ﺳﻔﯿﺪ و ﺗﺨﺖ از ﭘﺎرﭼﻪ ﺳﻔﯿﺪ اﻟﮕﻮ ﺑﺴﺎزﯾﺪ ﺗﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ ﮐﻨﺘﺮاﺳﺖ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮ دﯾﺪه ﺷﻮد. ﭼﻮن" ﺳﺎﯾﻪ ﻫﺎ " ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺮ روی ﺳﻄﻮح ﺷﺪه و آﻧﻬﺎ را از ﺗﺨﺖ ﺑﻮدن و ﯾﮑﺪﺳﺘﯽ ﻧﺠﺎت ﻣﯽ دﻫﻨﺪ.

ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺗﻼش ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎ ﮐﻤﯽ ﺧﻼﻗﯿﺖ دﯾﻮاره ﻫﺎی ﭘﺲ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺎن را " ﺳﺎﯾﻪ ﮐﺎری " ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ و ﻧﻘﻮش زﯾﺒﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﺷود. و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺑﯽ روح و ﺗﺨﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎﯾﯽ زﯾﺒﺎ و ﺳﻪ ﺑﻌﺪی ﺷﻮﻧﺪ.